Techniek voor iedereen

“Ik vind ondernemen fantastisch, het is het leukste wat er is.” Janneke Niessen startte op haar 23e haar eerste bedrijf, startte en verkocht twee techbedrijven en werkt nu aan haar derde onderneming, genaamd Berlage, waarover ze nog niks kwijt wil. In 2014 noemde EY haar Entrepreneur of the Year en in 2016 werd ze door CIO Magazine verkozen tot Most Innovative Leader. Ze schitterde in een campagne van de Zwitserse bank UBS die een serie maakte over succesvolle zakenmensen. Haar foto, gemaakt door sterrenfotograaf Annie Leibovitz, stond in magazines zoals WSJ Magazine en The Economist en prijkte op levensgrote billboards op de luchthavens van New York en Londen. Ze groeide op in het gehucht De Mortel (ten noordoosten van Helmond), verhuisde voor haar studie naar Breda en wil daar nooit meer weg. “Ik sluit niet uit dat we een paar jaar in het buitenland gaan wonen, maar ik denk dat we hier altijd terugkomen.”

Je bedrijven zijn in Amsterdam gevestigd. Waarom niet in Brabant?

We hadden jonge, internationale talenten nodig, en mijn zakenpartner woont in Amsterdam. De meeste media-en techbedrijven zitten nu eenmaal in Amsterdam" dus dat is gewoon de meest logische keuze. Veel mensen vinden Breda-Amsterdam ver, maar ik vind dat meevallen. Als je slim rijdt, buiten de files, ben je er in een uur en een kwartier. Ik hou echt van Brabant en heb nooit overwogen om naar Amsterdam te verhuizen.”

Wat houdt je dan in Breda?

“Hier voel ik me echt thuis. Breda is een hele fijne woonstad. Ik woon bij het bos en het Ginneken, een voormalig dorpje met een eigen markt en kroegjes. Je hebt hier alles, maar dan met Brabantse gezelligheid en nuchterheid. En met weinig toeristen, dat vind ik ook heel prettig. Het is heel fijn om hier een rustpunt te hebben.”

Je pleit voor meer aandacht voor technologie in het onderwijs. Waarom vind je dat zo belangrijk?

“Voor 90% van de banen van de toekomst zijn digitale vaardigheden nodig, aldus de Europese Commissie. En dat zijn niet alleen rationele, kwantitatieve en analytische vaardigheden. Volgens het World Economic Forum zijn kritisch denken, probleemoplossend vermogen, samenwerken en flexibiliteit de belangrijkste skills die kinderen nodig hebben voor de arbeidsmarkt van de toekomst. Het is daarom belangrijk om diverse teams samen te stellen, van mensen met zowel rationele als creatieve vaardigheden. Technologie is de toekomst, maar die toekomst wordt nu gemaakt door maar een heel klein deel van de bevolking, vooral blanke mannen. Terwijl tig onderzoeken laten zien dat je met diverse teams veel betere resultaten behaalt.”

Wat gaat er dan nu mis in de maatschappij door dit gebrek aan diversiteit?

“Algoritmes zijn niet neutraal, ze worden gemaakt door mensen en de data waarmee ze worden gevoed zijn niet neutraal. Algoritmes worden onvoldoende getest op bias, op stereotypen. Er zijn talloze voorbeelden waarbij dat mis is gegaan. De eerste versie van Apple’s Health-app bevatte bijvoorbeeld niets over de vrouwelijke cyclus. Best wel bizar. Algoritmes worden gebruikt door rechters in de VS, om de strafmaat voor gevangenen te bepalen. Maar de input-data bevat heel veel geïnstitutionaliseerd racisme waardoor ook de output racistisch wordt en mensen met een kleur zwaardere straffen krijgen. Historische data van de geneeskunde is grotendeels gebaseerd op witte mannen, dat betekent dat je behandeling minder goed kan werken als je buiten die groep valt. Beeldherkenningssoftware labelde een man achter een fornuis als een vrouw, en Google’s zoekmachine toonde donkere mensen als je ‘aap’ intypt. Met een divers team kun je dit soort dingen veel meer ondervangen. En als Twitter al vanaf het begin meer diversiteit in zijn teams had gehad, dan had men de trolling [onwenselijk gedrag, red.] en intimidatie veel meer kunnen voorkomen. We moeten producten en diensten maken die voor iedereen zijn.”

Hoe kun je dat doen, inclusiviteit bevorderen?

“Zelf geloof ik sterk in rolmodellen. Als je ziet dat het kan, dan geloof je dat het kan. Met de Inspiring Fifty maken we elk jaar een lijst van vijftig vrouwelijke rolmodellen in de techwereld. Meisjes haken helaas al heel jong af als het gaat om technologie. Ze hebben er een verkeerd beeld van, denken dat het saai en moeilijk is. Maar ze zouden bijvoorbeeld wel graag bij Instagram werken. Dus moeten we proberen om hun beeld bij te stellen.”

Probeer je ook in Brabant het technologie-onderwijs op de kaart te zetten?

“Ik ben actief in de adviesraad van de stichting Future NL, daarmee willen we programmeerlessen op alle basisscholen in Nederland krijgen. In Breda willen we dat met behulp van muziek stimuleren, omdat daar veel bekende dj’s vandaan komen. Daarom hebben we Code Music georganiseerd, met een prijsuitreiking tijdens het Radio 538 Koningsdagfeest op het Chasséveld. Kinderen moesten van tevoren een filmpje maken en een optreden verzorgen waarin ze hun programmeer-skills lieten zien. Vijftien scholen in Breda deden mee, met in totaal 750 kinderen. Door de combinatie van tech en creativiteit deden evenveel meisjes als jongens mee. Het was zo leuk! Kinderen en docenten waren allemaal heel enthousiast. Maar het was lastig om de financiering rond te krijgen en de gemeente was ook niet bereid om ons te ondersteunen. Gelukkig kregen we wel hulp van BrabantKennis, de Uitvindfabriek en CM. We zouden het graag volgend jaar weer doen en je zou er zelfs Brabant-breed iets superleuks van kunnen maken, bijvoorbeeld door alle scholen tegen elkaar te laten strijden. Scholen hebben hier zelf helaas geen geld voor. Als de provincie technologie-onderwijs tot speerpunt zou maken, dan kun je, totdat dit vak landelijk verplicht wordt, basisscholen helpen om dit van de grond te krijgen en breed in te zetten in het onderwijs.”

Kan de overheid meer doen om ook ondernemerschap te stimuleren?

“Ik verwacht niet dat ik door de overheid bij de hand wordt genomen om een bedrijf te starten. Ze moet ook niet teveel in de weg lopen. Subsidies zijn natuurlijk wel prettig. Daarnaast zijn overheden belangrijk voor de basisvoorwaarden zoals goed onderwijs; vooral technologie-onderwijs en digital skills. Maar ook voor bereikbaarheid en infrastructuur. Zeker met veranderingen in infrastructuur, bijvoorbeeld snelle treinverbindingen of de zelfrijdende auto, hoop ik dat de afstand naar Amsterdam steeds minder uitmaakt.”

Welke ambities heb je zelf nog?

“Ik wil heel graag nog een keer een succesvol bedrijf neerzetten en ik heb samen met schrijver Niki Smit een boek gemaakt, Project Prep, over een dertienjarig meisje die een mode-app maakt. Ik zou het heel leuk vinden om mijn boek te verfilmen, het liefst in Amerika. Ik hoop dat het boek ook in Zuid-Afrika een succes wordt, want daar is het heel hard nodig. Er is nog zoveel te doen, maar niet genoeg tijd.”